do -30% na WSZYSTKIE PAKIETY BADAŃ z kodem: MARPAK Sprawdź
Strona główna > Gruźlica - problem xxi wieku

Gruźlica - problem XXI wieku

 

Gruźlica – problem XXI wieku

Gruźlica jest chorobą zakaźną szerzącą się zarówno wśród ludzi jak i wśród zwierząt. Wywołują ją bakterie - prątki z grupy  Mycobacterium tuberculosis complex, a jej nazwa pochodzi od charakterystycznych zmian patomorfologicznych w postaci gruzełków (tubercula).
Pomimo, że gruźlica jest jedną z najstarszych chorób zakaźnych, ciągle stanowi we współczesnym świecie istotny problem epidemiologiczny, medyczny i społeczny. Zgodnie z najnowszym raportem WHO (World Health Organization) prezentującym kompleksową i aktualną ocenę epidemiologiczną, postępy w zapobieganiu, diagnozowaniu i leczeniu gruźlicy, szacuje się, że w  2016 roku zachorowało na gruźlicę 10.4 mln osób, a umarło z jej powodu ponad 1.7 mln osób. Gruźlica w Polsce dotyczy głównie ludzi starszych i częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Zapadalność na gruźlicę w naszym kraju jest wyższa niż średnia w UE, a terenem o największej liczbie przypadków jest Śląsk.
Do zakażenia prątkiem gruźlicy dochodzi głównie drogą oddechową. Źródłem infekcji jest zwykle  prątkujący chory, który podczas kaszlu, kichania, śmiechu i mówienia wydala prątki wraz z kropelkami aerozolu. Kropelki z zawartymi prątkami unoszą się w powietrzu, wysychają, a następnie wraz z wdychanym powietrzem dostają się do dróg oddechowych innych osób. Gruźlica rozwija się jedynie u około 5% zakażonych osób, u pozostałych 95%  zakażenie nie daje żadnych objawów klinicznych. U tych ostatnich mamy do czynienia z utajonym (latentnym) zakażeniem prątkiem gruźlicy, a ryzyko rozwoju choroby w tym przypadku wynosi ok. 5-15% i jest najwyższe w ciągu 5 lat do zakażenia.
Czynnikami ryzyka reaktywacji latentnego zakażenia są:

  • Choroby przewlekłe (np. przewlekła niewydolność nerek, przewlekłe zespoły złego wchłaniania, po gastrektomii, niektóre choroby hematologiczne)
  • Kortykoterapia
  • Terapia antagonistami TNF
  • Wiek (osoby starsze, dzieci)
  • Niedożywienie
  • Alkoholizm
  • Kontakt z chorym prątkującym

Wykrycie utajonej postaci gruźlicy jest istotne dla podjęcia leczenia zapobiegającego przejściu w postać czynną u osób z grupy ryzyka.
Dla celów diagnostyki utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy w przypadku dorosłych i dzieci powyżej 5 roku życia zalecane jest stosowanie testów IGRA. Jednym z testów jest Test QuantiFERON-TB, który opiera się na ocenie ilości interferonu uwalnianego w hodowlach po stymulacji antygenami prątka. Charakteryzuje się on wysoką swoistością  i czułością. Test ten w porównaniu do stosowanego powszechnie odczynu tuberkulinowego ma wiele zalet.

Zalety testu QuantiFERON-TB:

  • Brak reakcji krzyżowych ze szczepem szczepionkowym BCG i większością prątków środowiskowych
  • Możliwość częstego powtarzania  (brak efektu booster)
  • Jednorazowa wizyta chorego
  • Obiektywna metoda wykomania i odczytu wyniku

Pacjenci z objawową postacią gruźlicy są zakaźni dl otoczenia. Szacuje się, że nie leczony, prątkujący chory zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 15 osób. Gruźlica jest obecnie chorobą wyleczalną -  prawidłowe leczenie prowadzi do wyleczenia prawie wszystkich chorych.
Pewnym potwierdzeniem gruźlicy jest dodatni wynik badania bakteriologicznego (izolacja bakterii), a badanie kończy się wykonaniem oznaczenia lekowrażliwości. Automatyczne metody hodowlane w diagnostyce prątka istotnie skracają czas uzyskania wyniku, a  badania genetyczne przyspieszają podjęcie ważnych decyzji epidemiologicznych i terapeutycznych.  
Pracownie prątka w Grupie ALAB oferują pełen zakres badań w kierunku gruźlicy.

 

SYMBOL BADANIA NAZWA OPIS
TBC - PR Diagnostyka gruźlicy
- preparat w kierunku prątków
Ocena preparatu
TBC - AU Diagnostyka gruźlicy
- posiew w kierunku prątków met. automatyczną
 Posiew w kierunku prątków na podłoże płynny do systemu zamkniętego
TBC - ID Diagnostyka gruźlicy
- identyfikacja prątków (szybki test)
Identyfikacja prątków do grup
Mycobacterium tuberculosis complex i MOTT
TBC - PZA Diagnostyka gruźlicy
- lekowrażliwość prątków
na podłoży płynnym Midlebrooka (SIRE i PZA)
Oznaczenie lekowrażliwości prątków na:
etambutol, izoniazyd, rifampicynę, streptomycynę, pyrazynamid na podłożu płynnym.
TBC - GEN Diagnostyka gruźlicy
- wykrywanie m. tuberculosis complex metodą genetyczną
wykrywanie kwasu nukleinowego prątków
TBC - QFE QuantiFERON - TB Test IGRA do wykrywanie gruźlicy utajonej