Morfologia krwi (C55)

Kiedy i w jakim celu

Morfologia krwi to badanie, które można wykonać zarówno w ramach rutynowych badań kontrolnych, jak i w sytuacji występowania objawów wskazujących na chorobę. Okresowe powtarzanie tej analizy pozwala na monitorowanie przebiegu leczenia rozpoznanej choroby.

Charakterystyka badania

Morfologia krwi (morfologia krwi obwodowej) dostarcza ogromnej ilości informacji dotyczących komórek krwi, wielu narządów i ogólnego stanu zdrowia. Jest podstawowym i najczęściej wykonywanym badaniem krwi. Morfologia krwi pozwala wykryć schorzenia związane z niedokrwistością, stanami zapalnymi, ale też zaburzenia krzepnięcia czy nowotwory.

Na morfologię krwi obwodowej składa się zestaw analiz krwi pełnej, określający liczbę poszczególnych elementów morfotycznych (składników krwi), jak również wartość hematokrytu oraz stężenie hemoglobiny.

Morfologia - badanie krwi polega na ilościowej i jakościowej ocenie komórek krwi i obejmuje:

• ustalenie liczby: krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów) i płytek krwi (trombocytów);
• obliczenie wartości tzw. wskaźników erytrocytarnych, które opisują cechy badanych krwinek czerwonych: średniej objętości krwinki czerwonej (MCV), średniej masy hemoglobiny w krwince (MCH) i średniego stężenia hemoglobiny w krwinkach (MCHC). Ich wartość jest pochodną 3 głównych parametrów jakimi są liczba krwinek czerwonych - RBC, stężenie hemoglobiny - HGB i wartość hematokrytu – HCT (objętość erytrocytów w pełnej krwi);
• ustalenie liczby i procentowego udziału różnych typów białych krwinek czyli leukocytów - WBC;
• ustalenie liczby płytek krwi czyli trombocytów - PLT.

Objawy kliniczne niedoboru lub nadmiaru komórek krwi zależą od ich funkcji. Niedobór erytrocytów prowadzi do niedotlenienia tkanek i narządów (głód tlenowy- nietolerancja wysiłku fizycznego, spadek wydolności fizycznej ), niedobór leukocytów – do zaburzeń odporności, a niedobór płytek krwi do krwawień, rzadziej może sygnalizować zakrzepicę. Nadmiar komórek krwi może dotyczyć erytrocytów (nadkrwistość), leukocytów( leukocytoza) i płytek krwi (nadpłytkowość, trombocytoza).

Niewielkie odchylenia w morfologii krwi od podanych zakresów wartości referencyjnych nie muszą oznaczać choroby. Pamiętać należy również o sytuacji odwrotnej, czyli że nawet całkowicie prawidłowa morfologia krwi nie wyklucza możliwości choroby. W każdym przypadku ostateczna interpretacja wyników morfologii krwi należy do lekarza.

Przygotowanie do badań:

• Krew do badań podstawowych najlepiej jest oddawać rano, między godziną 7:00 a 9:00, na czczo (dopuszcza się wypicie niewielkiej ilości wody) oraz przed przyjęciem porannej porcji leków, chyba że lekarz zaleci inaczej.
• Na 2-3 dni przed pobraniem próbki krwi należy powstrzymać się od spożywania alkoholu oraz ograniczyć pozostałe używki, w tym kawę.
• Bezpośrednio przed pobraniem próbki pacjent powinien pozostawać przez chwilę spoczynku, najlepiej w pozycji siedzącej (po kilkudziesięciu minutach stania następuje zagęszczenie krwi).
• Jeżeli badanie wymaga spełnienia innych warunków, pacjenta poinformuje o nich lekarz prowadzący.