Nużeniec ludzki (ocena mikroskopowa)

Kiedy i w jakim celu

Nużyca  jest  przewlekłą  chorobą  pasożytniczą,  wywołaną przez Nużeńca (Demodex spp. - od gr. demos – skóra i dex – robak)  należącego  do  roztoczy  (Acarina),  rodziny nużeńcowatych  (Demodiacidae).  Do  zarażenia  dochodzi drogą  kontaktową  oraz  prawdopodobnie  za  pośrednictwem kurzu,  w  którym  mogą  znajdować  się  jaja  pasożyta. Wyróżniamy dwa gatunki bytujące na człowieku: nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) i nużeniec krótki (Demodex brevis). Najliczniej pasożyty umiejscawiają się w okolicy nosa, dookoła oczu, na czole, brodzie oraz w bruździe nosowo-wargowej. Mogą również pasożytować na innych partiach ciała, m.in. na dłoniach, stopach lub sutkach. Masywne zarażenia sprzyjają też rozwojowi łojotokowego zapalenia skóry i trądziku różowatego, które jednakże mogą mieć inne przyczyny. Zapalenie    brzegów    powiek,    wywołane  przez nużeńce, charakteryzuje się  różnym  stopniem  nasilenia  objawów  -  głównie  zaczerwienieniem  brzegów  powiek  i  ich  obrzękiem  oraz  przewlekłym  przebiegiem  z  okresami  zaostrzeń. Często pacjenci skarżą się na łzawienie,  pieczenie,   uczucie  ciała  obcego,  swędzenie, zaczerwienienie oczu i widzenie za mgłą. U  chorych  na   demodekozę  oczną  zwiększone  jest  ryzyko zakażeń  bakteryjnych,  które  prowadzą  do  nawracających jęczmieni i gradówek. Wystąpienie demodekozy zazwyczaj jest związane ze  stanem  układu  odpornościowego.  W  przypadku  obniżenia  odporności  dochodzi  do zaostrzenia choroby.

Najczęstsze objawy na które skarżą się pacjenci

• Swędzenie i zaczerwienie powiek
• Uczucie ciała obcego w oku
• Zespół suchego oka
• Nadmierne łzawienie
• Nierówny wzrost rzęs oraz ich wypadanie
• Zaostrzenie trądziku różowatego nie poddający się leczeniu

Badanie może być wykonywane:

• bez skierowania od lekarza
• bez uprzedniego wykonywania dodatkowych badań
• wielokrotnie
• u kobiet i mężczyzn w różnym wieku
• u dzieci w szczególności w przypadkach przewlekłego zapalenia spojówek i brzegów powiek oraz nawracających gradówek.
• u pacjentów z podejrzeniem trądziku różowatego

Przygotowanie do badań

Przygotowanie do badania:

• Pacjentki  zgłaszające  się  na  badanie  w  kierunku  nużeńca  nie  powinny  mieć wykonanego makijażu oraz pomalowanych tuszem rzęs (skóra twarzy musi być czysta, nie można jej smarować kremem, pudrem czy fluidem). 
• Na  7  dni  przed  badaniem  należy  odstawić  stosowanie  leków  miejscowych  (maści  z antybiotykami,  kremy  itp.)  na  zmiany  chorobowe  (dopuszczalne  jest  mycie  twarzy letnią wodą  z niewielką ilością mydła).
• W przypadku leczenia doustnego przeciw trądzikowi różowatemu (np. doksycyklina, tetracyklina, metronidazol) oraz chorobom pasożytniczym badanie można wykonać po 14 dniach od odstawienia leków.

Więcej o wykonywaniu badania w krótkim webinarium

Charakterystyka badania

WYKONANIE BADANIA
 

• Demodekoza oczna:

Do badania pobiera się za pomocą pincety rzęsy z obu oczu. Rzęsy umieszcza się w specjalnym płynie. Preparat mikroskopowy ogląda się bezpośrednio po pobraniu z użyciem mikroskopu świetlnego w powiększeniu x20. Dopuszczalny jest transport z Punktu Pobrań do Laboratorium w jałowym suchym pojemniku.

• Demodekoza skórna:

Do badania pobiera się zeskrobiny ze zmian skórnych bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe. Zalewa specjalnym płynem i ogląda przy użyciu mikroskopu świetlnego w powiększeniu x20. W przypadkach podejrzenia demodekozy skórnej zaleca się wykonywanie badania bezpośrednio w Laboratorium wykonującym to badanie.

WYNIK BADANIA

Za dodatni wynik uznaje się obecność w preparacie postaci dorosłych, larwalnych i/lub jaj nużeńca z jednoczesnym występowaniem objawów klinicznych

​

​